Szczecin

PAŃSTWO: Polska                                 
WOJEWÓDZTWO: zachodniopomorskie
POWIAT: Szczecin
DIECEZJA: szczecińsko-kamieńska 
 
Miasto nad Odrą o niezwykle bogatej historii, którą przez wieki kształtowały różne narodowości – od pierwszych Słowian, poprzez Brandenburczyków, Duńczyków, Szwedów, Francuzów, aż po Prusów oraz Polaków. To największe miasto województwa zachodniopomorskiego i historyczna stolica Księstwa Pomorskiego – siedziba książąt z dynastii Gryfitów. Ze względu na przygraniczne położenie oraz bliskość i łatwy dostęp do Morza Bałtyckiego, Szczecin od wieków stanowi ważny ośrodek gospodarczy, handlowy, kulturowy i turystyczny regionu. Jest również znaczącym centrum akademickim z kilkoma wyższymi uczelniami, w tym Uniwersytetem 
Szczecińskim, Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym i Pomorskim Uniwersytetem Medycznym. Szczecin ze swoim obszarem ponad 300 km2 zajmuje trzecie miejsce pod względem powierzchni w Polsce. Z tego niemal 40% zajmują tereny zielone, jezioro Dąbie oraz rejon tzw. Międzyodrza. W granicach administracyjnych miasta znajduje się część Szczecińskiego Parku Krajobrazowego, a bezpośrednio do południowych granic Szczecina przylega Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry oraz obszar NATURA 2000. Prawa miejskie Szczecin otrzymał z rąk księcia Barnima I w 1243 r. Niedługo po tym miasto wstąpiło do związku Hanzy i rozpoczął się jeden z największych okresów rozwoju w historii. Miasto, z licznymi kamienicami, świątyniami i ratuszem otoczono murami, w ciągu których powstały bramy, baszty oraz furty wodne wychodzące w kierunku portu na Odrze. W XIV w. postała również okazała rezydencja książęca na wzgórzu pierwszej osady słowiańskiej. Powstał wówczas tzw. Kamienny Dom oraz kościół pw. św. Ottona.
Wielkim wydarzeniem dla miasta był okres panowania księcia Bogusława X, który zjednoczył Pomorze i utworzył w Szczecinie stolicę wielkiego księstwa. On też poślubił królewnę Annę Jagiellonkę, córkę polskiego króla Kazimierza Jagiellończyka. Ślub odbył się na szczecińskim zamku a wesele trwało kilkanaście dni. Po wojnie trzydziestoletniej na niemal sto lat miasto przejęli Szwedzi, którzy m.in. dodali koronę i lwy do oficjalnego herbu Szczecina – gryfa. Szwedzi również rozpoczęli w mieście budowę wielkich fortyfikacji, które później zostały rozbudowane przez Prusy. Szczecin oficjalnie zyskał miano twierdzy, które nosił aż do rozbiórki umocnień w drugiej połowie XIX w. Wielkich zmian miasto doczekało się w latach 30. XX w., kiedy to poszerzono jego granice administracyjne o pobliskie wsie oraz Dąbie. Zostało utworzone Wielkie Miasto Szczecin, które funkcjonowało aż do zakończenia wojny. Zniszczeniu podczas nalotów dywanowych od 1943 r. uległo ponad 70% zabudowy miejskiej i niemal 85% terenów portowych i przemysłowych. W lipcu 1945 r. Szczecin ostatecznie przeszedł pod zarząd polskich władz.
 
Warto również zobaczyć w Szczecinie:
 
Zamek Książąt Pomorskich – renesansową rezydencję pomorskich władców z dynastii Gryfitów; na zamku mieści się dziś Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej oraz Opera, Urząd Marszałkowski i Muzeum Zamkowe;
Wały Chrobrego – jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Szczecinie; reprezentacyjna część z zabytkowymi budynkami Urzędu Wojewódzkiego, Muzeum Narodowego oraz Akademii Morskiej;
kościół śś. Piotra i Pawła – gotycką świątynię, jedną z najstarszych w mieście;
kościół św. Jana Ewangelisty – dawny kościół klasztorny franciszkanów.
 
GŁÓWNE ATRAKCJE MIASTA
 
Bazylika archikatedralna pw. św. Jakuba Apostoła
Największy i najwyższy kościół w Szczecinie (110,7 m – drugi w Polsce, po Licheniu). Jednocześnie siedziba biskupia i najważniejsza świątynia archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.
Początki kościoła sięgają XII w., kiedy jeden z najbogatszych mieszczan – Beringer z Bambergu ufundował w tym miejscu kościół jako wotum dziękczynne za misję chrystianizacyjną Ottona. Przez ponad sto lat świątynia pozostawała pod patronatem bamberskich benedyktynów a wezwanie św. Jakuba nadano jej ze względu na wielki kult Apostoła, jakim się cieszył w okolicach Bambergu, skąd od wieków pielgrzymowano do Santiago. Całkowita przebudowa świątyni, już w stylu gotyckim, nastąpiła na przełomie XIII i XIV w., kiedy to wzorem wielkich katedr szczeciński kościół otrzymał dwie wieże oraz szereg kaplic dokoła nawy. Prace prowadzone były pod nadzorem jednego z najsłynniejszych ówczesnych architektów Hinricha Brunsberga (Henryka z Braniewa). Wielokrotnie niszczony i przebudowywany kościół dotrwał jednak do czasów II wojny światowej, podczas której bogato uposażona świątynia niemal doszczętnie spłonęła i została częściowo zburzona. Zabezpieczona przed zawaleniem ruina stała aż do 1971 r., kiedy to przekazano obiekt administracji kościelnej i rozpoczęto odbudowę.
Obecnie na szczycie odbudowanego hełmu mieści się punkt widokowy, na który można wjechać nowoczesnymi windami. Ufundowano również potężne organy, jedne z największych na Pomorzu, które otrzymały imię Jana Pawła II. Nie zachowały się niemal żadne oryginalne elementy przedwojennego wyposażenia kościoła. Jako jedna z nielicznych dotrwała… figura św. Jakuba Apostoła, pochodząca z niezachowanej barokowej ambony. Jest ona reprezentacyjnie wystawiona na jednym z filarów wewnątrz kościoła, a na czas odbywającego się co roku Jarmarku Jakubowego przyozdabiana jest kapeluszem z charakterystyczną muszlą i przenoszona do prezbiterium. Postać Apostoła w samej katedrze znajdziemy jeszcze w kilku kaplicach i ołtarzach. Uwagę zwraca również ołtarz główny, na który składa się tryptyk stanowiący kompilację gotyckich rzeźb i elementów pochodzących z różnych regionów Pomorza. Nad tryptykiem umieszczono XV-wieczny krucyfiks z Uznamu. Najstarszym i jednym z najcenniejszych zabytków jest tryptyk ołtarzowy w kaplicy Najświętszego Sakramentu. XIV-wieczny ołtarz pierwotnie znajdował się w klasztorze cysterek na Górze Chełmskiej w Koszalinie, a następnie trafił do Kamienia Pomorskiego i dalej do niewielkiej wsi Ciećmierz (wszystkie te miejsca leżą na trasie Pomorskiej Drogi Świętego Jakuba), skąd ostatecznie przywędrował do Szczecina. Zwiedzając kościół, warto zobaczyć kaplicę Książąt Pomorskich, w której spoczywają szczątki pomorskich władców. Przed wojną spoczywały one w krypcie na zamku. Na terenie katedry znajdują się również relikwie postaci ważnych dla historii Szczecina, Pomorza i Polski – św. Wojciecha, św. Ottona oraz bł. Jana Pawła II. Rokrocznie w okolicy święta patrona katedry św. Jakuba (25 lipca) odbywa się kilkudniowy Jarmark Jakubowy. Nawiązuje on do średniowiecznej tradycji jarmarków. Na ustawionych na przykościelnym terenie stoiskach zapoznać się można z lokalnymi produktami oraz rękodziełem regionalnych rzemieślników.
 
 

 

 

Uwagi oraz sugestie

DO GÓRY