Etap 11 Tolkmicko - Elbląg
Tolkmicko (0,0 km) – Kadyny (5,5 km) – Pęklewo (7,9 km) – Suchacz (9,8 km) – Łęcze (17,4 km) – Próchnik (22,0 km) – Krasny Las (24,9 km) – Jagodnik (28,0 km) – Elbląg (39,8 km)
PAŃSTWO: Polska
WOJEWÓDZTWO: warmińsko-mazurskie
POWIAT: elbląski
DIECEZJA: elbląska
Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego. Pozwala mi leżeć na zielonych
pastwiskach. Prowadzi mnie nad wody, gdzie mogę odpocząć: orzeźwia moją duszę.
Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach przez wzgląd na swoje imię. (Ps 23,1-3)
Długi, choć bardzo przyjemny odcinek Pomorskiej Drogi Świętego Jakuba można tutaj podzielić na dwa wyraźnie różniące się od siebie etapy. Pierwszy wiedzie wzdłuż brzegów Zalewu Wiślanego i północnej skarpy Wysoczyzny Elbląskiej. Drugi natomiast po wyjściu z Suchacza przemierza lekko pofalowane, wyniesione nawet ponad 100 m n.p.m. obszary samej wysoczyzny. Całość tego etapu położna jest na obszarze Parku Krajobrazowego i w 80% przebiega przez tereny leśne.
TRASA
Trasa Pomorskiej Drogi Świętego Jakuba opuszcza Tolkmicko (0,0 km) ul. Świętojańską i dalej wiedzie koło nieczynnego już dworca kolejowego (0,6 km) wałem przeciwpowodziowym wzdłuż brzegów Zalewu Wiślanego. Po około 3 km, przed przepompownią (mały, biały domek), schodzi z wałów i wędrujemy leśną drogą (jest mała muszelka na ogrodzeniu) do centrum wsi Kadyny (5,5 km). Szlak wiedzie teraz wzdłuż głównej drogi, obok hotelu Srebrny Dzwon i dawnej cegielni Kadyny w kierunku zachodnim. Ciągnie się wzdłuż zalewu, nad którym w kilku miejscach powstały malownicze plaże, m.in. o zachęcająco brzmiącej nazwie Srebrna Riwiera. Na końcu Kadyn możemy skręcić drogę w prawo nad Zalew, albo iść prosto przez niewielką osadę Pęklewo (7,9 km). Obie drogi łączą się trochę dalej, obie są bardzo ładne. Na końcu wsi Pęklewo jest małe rozwidlenie dróg i skręcamy w prawo do wsi Suchacz (9,8 km). Od Suchacza trasa prowadzi drogą wzdłuż Zalewu Wiślanego, koło cegielni do nieczynnej już stacji PKP Nadbrzeże. Można też na skrzyżowaniu póść w lewo i chodnikiem dojść po kilkudziesięciu metrach do sktętu w lewo, w uliczkę między domami (niestety muszla zniszczona, ale jest wyraźny znak po niej na drzewie). Na końcu uliczki ostre zejście w dół do pięknego lasu (może być sporo błota) - jest muszla na płocie gospodarstwa (sporo psów, ale przyjazne). Idziemy dalej tym pięknym lasem i dochodzimy na wprost do przecinki z linią energetyczną. Przed linią śmiało skręcamy w lewo i wędrujemy dalej przez las (w porze deszczowej może byś sporo błota). Wchodzimy do wsi Łęcze (17,4 km). Za Łęczem droga kieruje się na południowy zachód i asfaltową szosą Pomorska Droga Świętego Jakuba wchodzi tym samym w granice administracyjne Elbląga. Istnieje też droga alternatywna (nie polecamy podczas obfitych opadów), przez las, bardzo urozmaicona: zaraz po wejściu do Łęcza, tuż za wiatą przystanku autobusowego skręcamy w prawo (niestety muszelka jest tu dość często niszczona). Po ok. 2 km skręcamy w lewo (jest muszelka i czerwony szlak). Odcinek jest piękny, leśny, czasem stromy, skaczemy przez strumyki (podczas deszczu może być ślisko), w sezonie można zbierać grzyby. Kierujemy się muszelkami, a przy wątpliwościach możemy też patrzeć na szlak czerwony. Wchodzimy po lewej stronie kościoła w Próchniku.
Dawna wieś Próchnik (22,0 km), którego zabudowania doskonale widoczne są już za lasem, po prawej stronie drogi, jest obecnie najdalej na północ wysuniętą dzielnicą Elbląga. Trasa wiedzie ul. Fromborską, a następnie Strumykową pod gotycki kościół św. Antoniego. Z Próchnika, droga kieruje się ul. Dworkową i dalej ul. Fromborską w stronę dzielnicy Krasny Las (24,9 km). Tuż przed tablicą droga skręca ostro w lewo do lasu - widać wiaty - a muszelka jest tuż za tym zakrętem i pośród lasów i wzgórz (sięgających miejscami 130-140 m n.p.m.) dochodzi do jednej z najstarszych wsi na Wysoczyźnie Elbląskiej – Jagodnika (28,0 km). Malowniczy obszar lasów i jezior zwany jest w tym miejscu Szwajcarią Próchnicką. Z najwyższego punktu w okolicy (159 m n.p.m.) roztacza się widok na Zalew Wiślany i zabudowania Elbląga. Wędrujący Pomorską Drogą Świętego Jakuba mogą już w Próchniku lub dalej w Jagodniku szukać pielgrzymiego miejsca noclegowego, o które w dużym Elblągu jest nieco trudniej. Następnego dnia należy jednak pokonać zaległy odcinek do Elbląga (według poniższego opisu). Polną drogą szlak wiedzie w kierunku Dąbrowy – kolejnej dzielnicy Elbląga, będącej niegdyś odrębną wsią. Po przejściu na wprost przez drogę nr 504 wchodzimy do Bażantarni (34,8 km). Od Mostka Elewów w Bażantarni kierujemy się wraz z nurtem rzeczki. Dojdziemy do dużej polany z dwiema wiatami, potem w kierunku ul. Bolesława Chrobrego, Kościuszki, Bema do ul. Grota-Roweckiego (38,6 km), skąd po przejściu przez Park Planty wiedzie na Stary Rynek pod katedrę pw. św. Mikołaja (39,8 km).
Etap 11 jest bardzo długi - prawie 40 km. Można go podzielić i przenocować w Suchaczu lub Jagodniku. Można też dojść do Próchnika - tutaj często jeździ elbląski autobus miejski nr 12. zawiezie on nas do Elbląga, gdzie należy wysiąść przy dużym budynku poczty. Stąd jest blisko na ul.Krótką, gdzie można przenocować w hoteliku Galeona (niedrogo). Na drugi dzień dojeżdżamy również 12 (z przystanku po drugiej stronie ulicy gdzie wysiadaliśmy) do Próchnika i wędrujemy do Elbląga.
PRZYSTANKI NA TRASIE
Kadyny
Pierwsze, co zdecydowanie rzuca się w oczy odwiedzającym wieś, to jej nietypowy układ i niespotykana nigdzie indziej zabytkowa zabudowa. Postacią łączoną z Kadynami był żyjący tu w XV w. Jan Bażyński, który otrzymał wieś w zamian za długi zakonu krzyżackiego. Osada była własnością tej rodziny aż do 1605 r., kiedy to została sprzedana.
Pod koniec XIX w. właścicielem wsi został cesarz Wilhelm II. Pałac w Kadynach stał się ulubioną letnią rezydencją rodziny cesarskiej. Nowy właściciel nakazał od budowę zniszczonej już zabudowy wiejskiej według projektów architektów sprowadzonych z Berlina.
Ciekawostką jest, że od 1937 r. niemal do końca II wojny światowej w Kadynach rezydował wnuk Wilhelma II, książę Ludwik Ferdynand wraz ze swoją rodziną. Uwagę we wsi zwraca przede wszystkim okazały zespół pałacowo-folwarczny, który budowany był etapami od XVII w. Ceglano - drewniane budynki z elementami tzw. muru pruskiego tworzą zwarty kompleks, wykorzystywany dziś jako obiekt hotelowy. Obok wznosi się dawny pałac cesarza Wilhelma II. Niedaleko zespołu folwarcznego, tuż przy drodze do Elbląga, rośnie 700-letni Dąb Bażyńskiego, będący jednym z najstarszych drzew w Polsce. Zaraz za tym okazałym pomnikiem przyrody rozpościera się rezerwat przyrody Kadyński Las.
Suchacz
Najbardziej znanym wydarzeniem w okolicy wsi była bitwa morska, która została stoczona w 1463 r. na Zalewie Wiślanym. Starły się tu ze sobą floty zakonu krzyżackiego oraz połączonych sił Elbląga i Gdańska. Zwycięstwo nad zakonem upamiętnia okolicznościowy głaz, znajdujący się we wsi. Dziś Suchacz jest raczej senną miejscowością, położoną na trasie nieczynnej już Kolei Nadzalewowej. Znajduje się tu niewielka przystań rybacka i jachtowa.
Łęcze
Ta typowa ulicówka powstała już pod koniec XIII w. Jest więc wsią o średniowiecznym rodowodzie, w której powstała stacja handlowa angielskiej Kompanii Wschodniej, stowarzyszenia kupców posiadającego prawo wyłączności handlu pomiędzy Anglią a krajami leżącymi na wybrzeżu Bałtyku. Jedynym w regionie miejscem rezydowania zastępcy gubernatora kompanii był w tym czasie pobliski Elbląg. Z zabytków architektonicznych zachowały się tradycyjne żuławskie domy podcieniowe z XVIII i XIX w. oraz barokowy kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego z 1764 r. W świątyni zachowało się bogate wyposażenie, w tym barokowy ołtarz, mosiężny świecznik z XVIII w. oraz XVI-wieczny dzwon.
Elbląg - Próchnik
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1300 r., kiedy to elbląski komtur Konrad von Lichtenhein wydał pozwolenie na wybudowanie młyna. Po pokoju toruńskim Próchnik został podarowany Elblągowi przez polskiego króla Kazimierza Jagiellończyka. Jako odrębna wieś funkcjonował do 1998 r., kiedy to na prośbę samych mieszkańców został odkupiony od gminy Tolkmicko i włączony w granice administracyjne Elbląga. Do zabytków architektury Próchnika należy zaliczyć nieliczne domy podcieniowe, zwłaszcza najładniej zachowany przy ul. Strumykowej, oraz gotycki kościół pw. św. Antoniego z Padwy. Jego wnętrze kryje ciekawą polichromię z XV w. przedstawiające polskiego i pruskiego orła. Najstarszym elementem wyposażenia świątyni jest XIV-wieczna kropielnica oraz późnogotycki ołtarz i drewniane malowane stalle.
Kolej Nadzalewowa
Pod koniec XIX w. przystąpiono do szeroko zakrojonych prac zmierzających do połączenia kolejowego Elbląga z Królewcem (dziś Kaliningrad). Budowę rozpoczęto w 1897 r. i już dwa lata później ukończono odcinek pomiędzy Elblągiem a Braniewem. W tym też czasie prace trwały przy budowie dwóch nowych dworców w samym Elblągu: Elbląg Miasto (Elbing Stadt) oraz Elbląg Angielskie Źródło (Elbing Englisch Brunnen). Od początku powstania Kolej Nadzalewowa (Haffuferbahn – HUB) była ważnym fragmentem lokalnej sieci kolejowej w Prusach Wschodnich. Do 1918 r. na odcinku Elbląg – Kadyny kursował również pociąg cesarza Wilhelma II. Linia obsłu-giwała zarówno ruch osobowy, jak i towarowy, przewożąc w latach 30. XX w. ponad 400 tys. pasażerów i 250 tys. ton towarów.
BAZA NOCLEGOWA
| Hotel Srebrny Dzwon
Kadyny 31
(ok. 5,5 km za Tolkmickiem, ok. 34 km do katedry w Elblągu)
tel. (+48) 55 231 34 34
www.srebrnydzwon.pl | Agroturystyka GŁOGOWE WZGÓRZA
Jagodnik
(ok. 28 km za Tolkmickiem, ok. 12 km do katedry w Elblągu)
tel.606 236 765, 509 785 971 | Agroturystyka ze Strachem Polnym
Jagodnik 19
ok. 28 km za Tolkmickiem, ok. 12 km do katedry w Elblągu)
tel. 506 140 176
www.strachpolny.pl |
| Hotel PTTK „Galeona”
Elbląg, ul. Krótka 5
tel. (+48) 55 641 12 96
www.facebook.com/galeona.elblag/ | Camping nr 61
(pole namiotowe, pokoje)
Elbląg, ul. Panieńska 14
(+48) 55 641 86 66
www.camping61.com.pl | Klasztor Sióstr Karmelitanek Bosych
Elbląg, ul. Michała Kajki 5
tel. (+48) 55 234 14 27
www.karmelelblag.pl |
| | Informacje o bazie noclegowej w Elblągu http://turystyka.elblag.eu/s/14/noclegi | |
![]()
![]()
Do obsługi powyższego pliku konieczne będzie zainstalowanie aplikacji obsługującej ten format. W celu pobrania aplikacji można skorzystać z poniższych przycisków:
